Χ, from LA with love

Διάλογος σε μπαράκι της Λαμίας, όπου "Θ"=θαμώνας, "DJ"=disc jockey:

Θ: Τι θα μας παίξεις μετά ρε μεγάλε;
DJ: X... και  την διασκευή τους στο "Wild Thing".
Θ: (με ύφος σχεδόν επιθετικό) Τι βλακείες κάνεις ρε deejay; Άντε παίξε κανά πάνκ κομμάτι τύπου Sex Pistols, Iron Maiden (;;!!), Μotörhead... 
DJ: (μένει κόκκαλο)

Τους γουστάρω πολύ αυτούς τους πανκοροκαμπιλάδες, τους X. (σσ. προφανώς) Τους πρωτάκουσα ένα ζεστό βράδυ Μαΐου του '95 παλεύοντας να γράψω αποτυχημένα δείγματα εκθέσεων για τις Πανελλήνιες... Φάνηκε στα τότε teenager αυτιά μου πολύ ιδιαίτερο αυτό το γκρουπ που σχημάτησε το 1977 στο Los Angeles μια μυστήρια φάτσα, ο John Doe (μπάσο, τραγούδι), μια ποιήτρια/τραγουδίστρια, η Exene Cervenka, ένας δεξιοτέχνης ντράμερ, ο Don J. Bonebrake και ένας βετεράνος ροκαμπίλι κιθαρίστας, ο Billy Zoom, ο οποίος στις αρχές της δεκαετίας του '70 έπαιζε κιθάρα στο συγκρότημα του Gene Vincent για να καταλάβετε. Τον Billy αντικατέστησαν αργότερα στις κιθάρες οι Dave Alvin (απ' τους Blasters) και Tony Gilkyson. Η πρώτη εμφάνιση των Χ ήταν στο κλαμπ του L.A. 'The Masque'. Ταξίδευαν σε punk, rockabilly, country αλλά και (γιατί όχι;) hard rock δρόμους. Τα χαρακτηριστικά διπλά, άτονα πολλές φορές, αλλά συγκλονιστικά φωνητικά τους, παρέπεμπαν σε συγκροτήματα όπως οι Jefferson Airplane ή οι It's A Beautiful Day. Χτύπησαν πέναλτι με το πρώτο τους κιόλας σινγκλ με τίτλο "Adult Βooks", που κυκλοφόρησε το 1978 από την ανεξάρτητη τοπική εταιρεία Dangerhouse, έχοντας το "We're Desperate" στην πίσω όψη. Δύο χρόνια μετά υπέγραφαν με τη γνωστή underground εταιρεία Slash Records (η οποία έχει κυκλοφορήσει Gun Club, Dream Syndicate, Violent Femmes, Del Fuegos, Los Lobos, Blasters κ.ά.) και στη συνέχεια ηχογραφούσαν τον πρώτο τους δίσκο με τίτλο Los Angeles σε παραγωγή του πολύ Ray Manzarek των θρυλικών Doors.

Το Los Angeles χαρακτηρίστηκε από τους μουσικοκριτικούς διαφόρων εντύπων ως ένας από τους καλύτερους δίσκους εκείνης της χρονιάς (1980) και παίχτηκε πολύ από τους κολλεγιακούς ραδιοσταθμούς. Ήταν ένας punkabilly δυναμίτης που στα αυλάκια του έτρεχαν πολύ δυνατά κομμάτια, όπως το ομώνυμο "Los Angeles", το ιλιγγιώδες "Johnny Ηit and Run Paulene", η χωρίς ανάσα διασκευή τους στο "Soul Kitchen" των Doors και το "The World's a Mess; It's in My Kiss". Ο ήχος του δίσκου ήταν ξεχωριστός και διαφορετικός από τα άλλα punk συγκροτήματα του Los Angeles, και αυτό οφειλόταν στο ότι «...οι μουσικές ρίζες των Χ δεν ήταν επηρεασμένες από το αγγλικό ρεύμα του punk, αλλά από καλλιτέχνες όπως ο Johnny Cash και ο Ηank Williams» (όπως χαρακτηριστικά έλεγε ο Henry Rollins των Black Flag στις σημειώσεις της διπλής συλλογής Χ - The Best: Make the Music Go Bang! που κυκλοφόρησε η Rhino το 2004).

Αφού το άρχισαν τόσο καλά λοιπόν, γιατί να μην το συνέχιζαν; Με το Wild Gift, που κυκλοφόρησε το 1981, ξαναγύρισαν στο παράξενο, γεμάτο ένταση οδοιπορικό τους. Με άσματα όπως τα "Back 2 the Base", "The Οnce Οver Τwice" και "When Our Love Passed Out on the Couch" έδωσαν μια γερή κλωτσιά στο αμερικάνικο κατεστημένο. Απλά, με λίγα λόγια, και το Wild Gift ήταν μια δισκάρα, όπως ήξεραν να κάνουν τότε - ένας δίσκος που θεωρήθηκε πιο ρομαντικός στιχουργικά, στοιχείο που ίσως οφειλόταν στη σχέση του τότε ζευγαριού John Doe και Exene Cervenka.

Οι Χ εμφανίστηκαν στη συνέχεια στα ντοκιμαντέρ The Decline οf Western Civilization (της Penelope Spheeris, 1981) και Urgh! A Μusic War (του Derek Burbidge, 1982) με θέμα την έξαρση του αμερικάνικου punk. Mάλιστα στο σάουντρακ του Urgh! συμμετείχαν με το κομμάτι "Beyond and Back". Σημειώνεται ότι το 1986 κυκλοφόρησε κι ένα rockumentary με θέμα αποκλειστικά το ίδιο το συγκρότημα με τίτλο X: the Unheard Music σε σκηνοθεσία του W.T. Morgan, που παρουσίαζε τα έργα και τις ημέρες τους με πλάνα από συνεντεύξεις, συναυλίες κ.ά. - ένα ταινιάκι που αξίζει να ψάξετε...

Οι πέντε επόμενες «επιθέσεις» του συγκροτήματος Under the Βig Βlack Sun, More Fun in the New World, Ain’t Love Grand, See How We Are και Ηey Zeus! είχαν μια ποιότητα, αλλά μμμμ... (εδώ έχουμε ένα μικρό προβληματάκι) δεν κατάφεραν να φτάσουν τους  δύο προκατόχους τους. Το Under the Βig Βlack Sun (1982) περιείχε αξιόλογα, ιδιαίτερα κομμάτια, όπως τα "Hungry Wolf" και "Motel Room in My Bed" και ήταν ο προτελευταίος δίσκος τους σε παραγωγή Manzarek. Με το τέταρτο πόνημά τους, με τίτλο More Fun in the New World (1983), αποχαιρέτισαν οριστικά τον Ray Manzarek από το ρόλο του παραγωγού. Περιείχε τραγούδια όπως τα "Poor Girl" και "True Love" με τον χαρακτηριστικό punk / rockabilly ήχο τους.

Το 1984 κυκλοφόρησαν ένα σινγκλ σε συνεργασία με τον hard rock παραγωγό Michael Wagener, μια εξαιρετική εκτέλεση του κλασικού τραγουδιού "Wild Thing" του Chip Taylor. Φαντάζεστε να προσλάμβαναν κανέναν Phil Spector για τον επόμενο δίσκο τους που ήταν το...

... Ain’t Love Grand του 1985; Τελικά οι Χ με αυτό κινήθηκαν σε πιο βατούς rock ήχους. Αξιοπρεπή, βέβαια, τραγούδια υπήρχαν και εδώ όπως τα "Burning House of Love" ή "My Goodness". Παράλληλα το ζευγάρι John και Exene, με το ανήσυχο πνεύμα που τους χαρακτήριζε, δημιούργησε τους απίστευτους Knitters, με τους οποίους εξερεύνησαν country και folk μονοπάτια, λίγο πριν επέλθει η διάλυση στη σχέση τους. Ο δίσκος που ηχογράφησαν ως Knitters, σε συνεργασία με τους Dave Alvin (κιθάρες), Johnny Ray Bartel (μπάσο), John Don Bonebrake (τύμπανα), είχε τίτλο Poor Little Critter on the Road και κυκλοφόρησε το 1985 απ' την Slash. Για την ιστορία οι Knitters κυκλοφόρησαν αρκετά χρόνια αργότερα (το 2005) έναν ακόμα δίσκο με τίτλο Τhe Modern Sounds of...

To έτσι-κι--έτσι (αλλά όχι μάπα) LP See How We Are του 1987 είχε ακόμα πιο απλουστευμένο και λουστραρισμένο ήχο, ενώ τα κομμάτια που ξεχώρισαν από αυτό ήταν τα "4th of July", "When It Rains", "You" και το ομώνυμο. Δεν ήταν κάτι ιδιαίτερο, αλλά δεν ήταν και κακό.

Το σωτήριο έτος 1988 (που 'φυγε και ο Reagan) οι Χ έκαναν μια στάση να πιούν τα ουισκάκια τους στο Whisky a Go-Go και (αφού έφτασαν μέχρι εκεί) είπαν να ηχογραφήσουν και ένα λάιβ άλμπουμ με τίτλο Live at the Whisky a Go-Go on the Fabulous Sunset Strip. Μετά από αυτό το συγκρότημα μπήκε για χρόνια σε αδράνεια. Στο διάστημα που ακολούθησε η Εxene - κατά κόσμον Christene - με τα τσέχικα μάτια (κατά βάθος είναι πανέμορφη) κυκλοφόρησε ποιητικές συλλογές και βιβλία, όπως το Adulterers Anonymous (1982) όπου συνεργάστηκε με την Lydia Lunch (όπως και στον δίσκο Rude Hieroglyphics του 1995), το 1987 συμμετείχε ως ηθοποιός στην κινηματογραφική σάτιρα Salvation! της underground σκηνοθέτριας Beth B. με συμπρωταγωνιστή τον μετέπειτα σύζυγό της Viggo Mortensen και ηχογράφησε δύο προσωπικoύς δίσκους με country/folk ήχο, τα Οld Wives' Tales (1989) και Running Sacred (1990).

Ο John Doe απ' την άλλη ζήλεψε και κυκλοφόρησε κι αυτός προσωπικούς δίσκους αρχίζοντας με το Meet John Doe (1990), εμφανίστηκε σε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές (ναι γράφει η φάτσα του στο πανί, είναι αλήθεια!), πριν το 1993 ξαναβρεθούν, επανενωθούν και κυκλοφορήσουν τον τελευταίο (και πιο μέτριο) δίσκο τους, το Hey Zeus!.

Η συγκλονιστική περσόνα της Exene Cervenka, που κανονικά θα 'πρεπε να κοσμεί posters σε δωμάτια εφήβων και την οποία προσωπικά προτιμώ από την Siouxsie, δίνει τα ρέστα με την ερμηνεία της σε όλα τα άλμπουμ των Χ (αλλά και στα δύο των Knitters). Aξίζει να προσέξει κανείς τον τρόπο με τον οποίο εκστομίζει λέξη προς λέξη τα ποιήματα της (ναι, γιατί μιλάμε για αυθεντική ροκ ποίηση εδώ) αλλά και την θεατρικότητα με την οποία παρουσιάζεται στη σκηνή, αλλά και το πώς οι άλλοι μουσικοί των Χ υποστηρίζουν με το παίξιμο τους την ερμηνεία της. Όλοι οι δίσκοι των Χ είναι ψυχογραφήματα, συγκλονιστικά ντοκουμέντα, που περιγράφουν την αγωνία του να ζεις και να πεθαίνεις σε μια μεγαλούπολη όπως το L.A.

Aκούγοντας την εξάλεπτη διασκευή των Χ στο "Wild Thing" νοιώθεις να παραλύεται η σπονδυλική σου στήλη. Οι φαζαρισμένες κιθάρες του μεγάλου Billy Zoom, οι κραυγές με echo της Exene, τα δεύτερα φωνητικά από τους John Doe, Billy Zoom, D.J. Bonebrake, Don Dokken (ναι τον γνωστό!), Tom Zutaut, Gunilla Niven και τον παραγωγό Michael Wagener δε σου αφήνουν και πολλά-πολλά να σκεφτείς. Ένα παραλήρημα, μια πραγματική διασκευή, μια άλλη προσέγγιση αυτού του κλασικού τραγουδιού. Μέσα σε αυτή την διασκευή λοιπόν, συσσωρεύεται όλο το άγχος, η ένταση, η τρέλα του να ζει κανείς στη μεγαλούπολη. Παρατηρήστε προς τη μέση του κομματιού που πέφτουν οι τόνοι και ακούγεται η Exene να λέει χαμηλόφωνα "... the lights". Ε, σε αυτό το σημείο νομίζεις ότι έχεις σταθμεύσει με το αμάξι κάπου στην Mulholland και βλέπεις τα φώτα του L.A. από ψηλά...

Απόψε μόλις γυρίσετε σπίτι, ανοίξτε το πικάπ, βγάλτε απ' το ράφι έναν δίσκο των X και απολαύστε τον παρέα με μια παγωμένη μπύρα της αρεσκείας σας... Γιατί  δεν είναι ένα απλό συγκρότημα οι X, στους δίσκους τους ρέει νεανική ορμή, πάθος, τρέλα και μάλλον δεν είχαν άδικο οι κολλεγιακοί σταθμοί στις ΗΠΑ που τους έπαιζαν μετά μανίας. Εγώ πάντως απόψε θα τους ακούσω στην βεράντα και ας παίζει ο από δίπλα στην διαπασών Μαχαιρίτσα,Τσακνή, Κατσιμίχα, Πυξ Λαξ και... (σσ. ακολουθεί το όνομα ακατανόμαστου καλλιτέχνη)... γκρρρρρρ... (σσ. και νταμπλ γκρρρ)

Δισκογραφία Χ:

• Los Angeles (Slash, 1980)
• Wild Gift (Slash, 1981)
• Under the Big Black Sun (Elektra, 1982)
• More Fun in the New World (Elektra, 1983)
• Ain’t Love Grand (Elektra, 1985)
• See Ηow We Are (Elektra, 1987)
• Live at the Whisky A Go-Go on the Fabulous Sunset Strip (λάιβ, Elektra, 1988)
• Hey Zeus! (Big Life/Mercury, 1993)
• Unclogged (λάιβ, Infidelity, 1995)
  
• Beyond and Βack: Τhe X Αnthology (συλλογή, Elektra, 1997)
• The Best: Make the Music Go Bang! (συλλογή, Rhino, 2004)
• Live in Los Angeles (λάιβ, Shout! Factory, 2005)

Δισκογραφία Knitters:

• Poor Little Critter on the Road (Slash, 1985)
• The Modern Sounds of… (Zoe Records, 2005)

Δισκογραφία John Doe:

• Meet John Doe (Geffen, 1990)
• Kissingsohard (Forward/Rhino, 1995)
• Freedom is... (spinART, 2000)
• Dim Stars, Bright Sky (Artist Direct BMG, 2002)
• Forever Hasn't Happened Yet (Yep Roc, 2005)
• For the Best of Us (Yep Roc, 2006)
• A Year in the Wilderness (Yep Roc, 2007)
• Country Club (Yep Roc, 2009, με τους The Sadies)
• A Day at the Pass (Pinko, 2011, με την Jill Sobule)
• Keeper (Yep Roc, 2011)
• Singing and Playing (Moonlight Graham Records, 2012 ως John Doe & Exene Cervenka)
  

Δισκογραφία Exene Cervenka:

• Twin Sisters (Freeway Records, 1985, ως Exene Cervenka / Wanda Coleman)
• Old Wives' Tales (Rhino, 1989)
• Running Sacred (Rhino, 1990)
• Rude Hieroglyphics (Rykodisc, 1995, ως Lydia Lunch & Exene Cervenka)
• Surface to Air Serpents (2.13.61 Records, 1996)
• The Unabomber Manifesto - Selected Excerpts (spoken, Year One Records, 1996)
• Life Could Be A Dream (Lookout! Records, 1997, με τους Auntie Christ)
  
• Original Sinners (2002, με τους Original Sinners)
• Sev7en (Nitro Records, 2006, ως Exene Cervenka and the Original Sinners)
• Somewhere Gone (Bloodshot Records, 2009)
• The Excitement of Maybe (Bloodshot Records, 2011)
• Singing and Playing (Moonlight Graham Records, 2012 ως John Doe & Exene Cervenka)