cover

View large picture

George R.R. Martin

A Song of Ice and Fire

(Harper Voyager)

Ημερ. κυκλ. 07/2012
Ξένη λογοτεχνία, Λογοτεχνία του φανταστικού

---- pick

Σελ. 5232, paperback / box set


Αγαπητά μου παιδιά, μετά από την ενδελεχή και ακαταπόνητη ανάγνωση κοντά 5000 σελίδων του επικού δημιουργήματος του φίλτατου George R.R. Martin, είμαι στην ευχάριστη θέση να σας πω την ταπεινή μου γνώμη. Φυσικά μη όντας κριτικός βιβλίων παρά ένας μόνο εκ των πιστών και τίμιων ακολούθων της λογοτεχνίας του φανταστικού, δεν θεωρώ τον εαυτό μου ειδήμονα. Θεωρώ όμως ότι τα συμπεράσματα και οι παρατηρήσεις μου θα σας φανούν ιδιαίτερα χρήσιμα.

Ξεκινώντας από την ιδέα ενός κόσμου που έχει κολλήσει κυριολεκτικά στον μεσαίωνα, εδώ και χιλιάδες χρόνια, ο συγγραφέας που όπως καταλαβαίνεται είναι λάτρης της συγκεκριμένης περιόδου, μας εισάγει σε ένα σκληρό και αδυσώπητο σύμπαν, όπου μερικές οικογένειες, πανίσχυρες και δολοπλόκες, παλεύουν μανιασμένα για την επικράτησή τους. Συγχρόνως μια τρομακτική και απόκοσμη απειλή καταφτάνει από τον παγωμένο βορρά. Κάτι που δεν είναι ανθρώπινο και μόνο στους θρύλους υπήρχε. Αλλά τι λέω; Πιθανότατα τα ξέρετε ήδη όλα αυτά - και ακόμα περισσότερα από την τηλεοπτική μεταφορά. Η σειρά Game of Τhrones μονοπωλεί τελευταία - και όχι άδικα - το ενδιαφέρον εκατομμυρίων τηλεθεατών. Για αυτή την σειρά-φαινόμενο θα μιλήσουμε κάποια άλλη στιγμή. Τώρα θα επικεντρωθούμε στα βιβλία.

Προς το παρόν έχουν κυκλοφορήσει 5 βιβλία στη σειρά. Κάτω από τον γενικό τίτλο A song οf Ice and Fire, το A Game of Thrones είναι το πρώτο βιβλίο. O Martin ξεκίνησε να το γράφει το καλοκαίρι του 1991 και το 1996 το εξέδωσε. Δεν έτυχε μεγάλης διαφημιστικής καμπάνιας και προβολής, αλλά αργά και σταθερά αναγνωρίστηκε από τους λάτρεις του φναταστικού σαν ένα σύγχρονο κλασικό έργο. Το αρχικό του σχέδιο ήταν να γράψει μια τριλογία. Το 1999 βγήκε η συνέχεια A Class of Kings και το 2000 - στο «καπάκι» που λένε - το τρίτο A Storm of Swords. Mέχρι τότε ο συγγραφέας είχε καταλάβει ότι ο κόσμος που είχε δημιουργήσει και τα θέματα που είχε ανοίξει ήταν πολύ μεγάλα για να τα κλείσει σε μια τριλογία, όπως αρχικά ήθελε. Αποφάσισε λοιπόν για μια επταλογία - λέμε τώρα και όλοι ελπίζουμε - ούτως ώστε να μπορέσει να ολοκληρώσει το όραμά του. Του πήρε πέντε χρόνια να βγάλει το τέταρτο βιβλίο, το 2005 με τίτλο A Feast for Crows και άλλα έξι (!!!) για να εκδοθεί το πέμπτο, A Dance with Dragons. Ακόμα είμαστε δηλαδή καταμεσής στο πέλαγος.

Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή. Το πρώτο βιβλίο όντως το θεωρώ κλασικό στο είδος του. Περιγράφει με μοναδική μαεστρία έναν φανταστικό κόσμο και τον κάνει να φαίνεται απόλυτα ρεαλιστικός. Η κάθε λεπτομέρεια στο ντύσιμο, στην αρχιτεκτονική, στα ήθη και τα έθιμα, οι διαπροσωπικές σχέσεις, οι χαρακτήρες, τα πάντα είναι λεπτομερέστατα. Η επιλογή που ακολουθείται να παρακολουθούμε την ιστορία μέσα από τα μάτια του πρωταγωνιστή του κάθε κεφαλαίου (point of view), βοηθά στην εμβάθυνση των χαρακτήρων και στην πλήρη αντίληψη των κινήτρων τους. Με αυτό τον τρόπο βρισκόμαστε σε έναν κόσμο που δεν υπάρχουν ακριβώς καλοί και κακοί, μονάχα αδύναμοι και ισχυροί. Στο πρώτο βιβλίο λοιπόν έχουμε εννέα διαφορετικά πρόσωπα που παρακολουθούμε. Ένα άλλο προσόν του βιβλίου είναι η διαπίστωση ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι ήρωες και το ότι ο καθένας κινδυνεύει άμεσα να χάσει την ζωή του. Σαν εισαγωγή μιας τεράστιας ιστορίας είναι περιεκτικό, ρεαλιστικό και γεμάτο συγκινήσεις. Μια άλλη σημαντική επιλογή είναι η αντιμετώπιση του υπερφυσικού στοιχείου σαν κάτι απόλυτα φυσικό που όμως υπάρχει στις παρυφές της εξιστόρησης, κάτι σαν μύθος, θρύλος, σαν κάτι που κάποιοι είδαν ή άκουσαν και σιγά-σιγά μπαίνει στον κύριο κορμό της ιστορίας κρατώντας όμως την οσμή της απόμακρης απειλής ή ξεχασμένης μαγείας. Αυτό δίνει μια επιπλέον γοητεία στην εξιστόρηση, με αυτά που υπονοούνται περισσότερο, και περιμένεις εναγωνίως κάποια στιγμή να παίξουν σημαντικό ρόλο στην ιστορία, αποκαλύπτοντας σκοτεινά και ξεχασμένα μυστικά με μια σταγόνα μαγείας σε έναν κόσμο που την έχει ξεχάσει.

Στο δεύτερο βιβλίο η ιστορία αρχίζει και απλώνεται, χωρίς να χάνει στιγμή το ενδιαφέρον της. Στιγμές πολυλογίας υπάρχουν, αλλά αυτές απευθύνονται κυρίως στους φαν που διψάνε για λεπτομέρειες. Νέα πρόσωπα μπαίνουν στο παιχνίδι και νέες δυνάμεις αποκαλύπτονται.

Στο τρίτο και καλύτερο κατά τον γράφοντα βιβλίο, περνάμε από κεφάλαιο σε κεφάλαιο με κομμένη την ανάσα. Είναι προφανής η διάθεση του συγγραφέα για αποκαλύψεις και τρομερές καταστάσεις. Οι ίντριγκες και οι δολοπλοκίες διαδέχονται η μία την άλλη και πρωτοκλασάτοι χαρακτήρες εξολοθρεύονται. Τα προβλήματα βαθαίνουν και η ένταση και η αγωνία μεγαλώνει. Είναι ξεκάθαρο πως αν είχε κάνει μια πιο προσεκτική διαχείριση ο Martin θα είχε ολοκληρώσει την ιστορία του εδώ. Το μέγεθος όμως του εγχειρήματος και το βάθος των ιστοριών, οι άπειροι χαρακτήρες και οι απίστευτα σκοτεινές δυνάμεις σε συνδυασμό με την φοβερή επιτυχία των βιβλίων έκαναν τον συγγραφέα να αποφασίσει να απλώσει την ιστορία του και σε άλλα βιβλία. Λογικό. Το κάνει όμως καλά; Ας πούμε ότι τα πρώτα τρία βιβλία είναι από μόνα τους μια οντότητα. Μπορεί να μην ολοκληρώνεται η ιστορία - το αντίθετο μάλιστα - συνιστούν όμως μια συναρπαστική εξιστόρηση ενός σκοτεινού και πολύπλοκου κόσμου. Τα προσωπικά δράματα, η απειλή, το μυστήριο, οι μάχες, οι μαγεία, είναι όλα εδώ. Ας δούμε που το πάει λοιπόν...

Πέντε χρόνια πέρασαν μέχρι να εκδοθεί το τέταρτο βιβλίο. Είναι ξεκάθαρο ότι ο Martin αποφάσισε να ξεδιπλώσει περισσότερο την ιστορία και αντί να την κλείσει με μια τετραλογία - θα ήταν δύσκολο εκεί που είχε φτάσει - ή έστω μια πενταλογία, έδωσε υπόσχεση για - μέχρι στιγμής - 7 βιβλία. Αναγκαστικά το τέταρτο και πέμπτο θα ήταν εισαγωγικά στις συγκλονιστικές τελικές εξελίξεις. Εκεί λοιπόν πήρε μια μεγάλη απόφαση. Αποφάσισε να χωρίσει τις εξελίξεις γεωγραφικά και όχι χρονολογικά.

Εξηγούμαι: Τα γεγονότα των δύο αυτών βιβλίων εξελίσσονται ταυτόχρονα. Επειδή θα υπήρχε σύγχυση να παρακολουθήσεις μια τόσο μεγάλη ιστορία σε διάφορα μέρη του κόσμου με τους χαρακτήρες να εμφανίζονται αραιά και πού και να μην περπατά ουσιαστικά η εξέλιξη της ιστορίας, ο Martin ασχολείται στο τέταρτο με τους ήρωες στην ήπειρο που ονομάζει Westeros και στο πέμπτο στο Essos. Έτσι βλέπουμε τι συμβαίνει «εδώ» και μετά από 6 ολόκληρα χρόνια μαθαίνουμε τι συνέβη «εκεί». Καταρχάς η επιλογή είναι αποτυχημένη εξ' αρχής γιατί χάνουμε για 10 ολόκληρα χρόνια επαφή με τους πιο δημοφιλείς ήρωες (Jon Snow, Daenerys Targaryen, Tyrion Lannister και άλλους πολλούς). Ξαφνικά έχουμε φτάσει στα 25 τα πρόσωπα που έχουν κεφάλαια. Κατά δεύτερον η ιστορία δεν σε κρατά από μόνη της γιατί έχουν πάψει να συμβαίνουν συνταρακτικά πράγματα. Γίνονται διάφορα, αλλά πολύ λίγα έχουν άμεση σχέση με την καρδιά της ιστορίας. Στο πέμπτο δε βιβλίο άνθρωποι πάνε και έρχονται, μάχες ετοιμάζονται και τίποτα δεν ολοκληρώνεται, αφήνοντας μια γεύση ανολοκλήρωτου. Το ότι είναι μία ιστορία, δεν αποκλείει την κατά μία έννοια αποζημίωση του αναγνώστη μετά από την εξουθενωτική ανάγνωση 1000 σελίδων του κάθε βιβλίου. Επίσης το ότι είναι μια μεγάλη ιστορία δεν αποκλείει την λεγόμενη οικονομία στην αφήγηση. Για παράδειγμα στο πρώτο βιβλίο η Catelyn Stark πηγαίνει από το Winterfell στο King's Landing σε ένα κεφάλαιο, αν και απέχουν μεταξύ τους κοντά 5000 χιλιόμετρα! Στο πέμπτο βιβλίο πάνε και πάνε και πάνε και κανείς δεν συναντά κανέναν. Μπορεί να έχει υπόψιν του να τα δώσει όλα στα τελευταία 2 βιβλία, αλλά καθιστά τα δύο προηγούμενα τα κουτσά άλογα της σάγκας!

Μην έχοντας ανακοινώσει ακόμα ημερομηνία έκδοσης για το έκτο βιβλίο (The Winds of Winter) και γνωρίζοντας ότι έχει τελειώσει 200 σελίδες και άλλες 200 αδούλευτες, ο συγγραφέας μετά από το στενό μαρκάρισμα των φανατικών αναγνωστών - που είναι πλέον εκατομμύρια - ανακοίνωσε ότι τα βιβλία θα ολοκληρωθούν όταν... ολοκληρωθούν, κόβοντας οποιαδήποτε διάθεση για περαιτέρω κουβέντα. Αν δεχτούμε ότι τα βιβλία θα είναι από 1500 χειρόγραφες σελίδες, όπως έχει πει ο ίδιος, τότε αναγκαστικά - αν δεν ανακοινώσει κι άλλα στην σειρά - θα τελειώσει παράλληλα με την ολοκλήρωση της τηλεοπτικής σειράς, δηλαδή στην καλύτερη περίπτωση σε 5 χρόνια. Αυτό αν δεν τα «κακαρώσει». Αν όμως συμβεί κάτι τέτοιο σίγουρα το συμβόλαιο προϋποθέτει πως κάποιος νεόκοπος συγγραφέας fantasy θα τελειώσει την δουλειά πάνω στις εκτενείς σημειώσεις του Martin.

Όπως και να 'χει είναι ξεκάθαρο ότι οδήγησε την βάρκα μεσοπέλαγα και τώρα παλεύει με τα κύματα και όχι με την ίδια διάθεση όπως πριν. Ίδωμεν...

Επί της ουσίας αγαπητά μου τέκνα αξίζει να κάνετε δώρο στον εαυτό σας ένα μυθιστόρημα ποταμό τώρα τις γιορτές. Φέρνει κάποια νέα στοιχεία στο είδος, είναι απόλυτα ενήλικο (οι σκηνές σεξ και βίας είναι γραφικότατες - ιδίως οι δεύτερες) και θα καταλάβετε καλύτερα τον πολύπλοκο κόσμο που βλέπετε επιφανειακά στην τηλεοπτική σειρά. Αν τώρα δεν ξέρετε τίποτα απολύτως απ' όλα αυτά, σας ζηλεύω! Θα ανακαλύψετε από την αρχή έναν σκοτεινό και αδυσώπητο κόσμο με εκατοντάδες ρεαλιστικούς χαρακτήρες που λατρεύεις και μισείς ταυτόχρονα!!! -- Lakis Bobinas

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΣΕΙΡΑΣ:

A SONG OF ICE AND FIRE       ----       

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΒΙΒΛΙΩΝ:

1. A GAME OF THRONES         ----

2. A CLASS OF KINGS             ----

3. A STORM OF SWORDS       -----

4. A FEAST FOR CROWS         --

5. A DANCE WITH DRAGONS  ---

Wild Thing homepage