---

«Είναι ο καπιταλισμός ηλίθιε»…

Ένα φάντασμα πλανάται πάνω από το διαδίκτυο: η αντιπαράθεση ανάμεσα σε όσους εκστασιάστηκαν για την εδώ και μήνες αναμενόμενη συναυλία των Red Hot Chili Peppers και σε όσους ακόμη «φτυαρίζουν» θάβοντας, έχοντας κλάψει τα – διόλου ευκαταφρόνητα ως ποσό – ευρώ που έδωσαν στην είσοδο. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, μερικές μέρες μετά, συνεχίζεται η αντιπαράθεση ανάμεσα στα δύο μπλοκ και το ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι και τα δύο, ανεξάρτητα από τις υπερβολές που χρησιμοποιούν, έχουν μια βάση αλήθειας στα επιχειρήματα τους. Είναι αναγκαίο σε τέτοιες περιπτώσεις να αποδοθούν τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, ειδικά για μια τόσο μεγάλη μπάντα που επί χρόνια περιμέναμε να την δούμε. Καταθέτω την δική μου - εννοείται υποκειμενική - αφήγηση.

Το φαινόμενο Red Hot Chili Peppers, είναι δύσκολο να το κατατάξεις κάπου. Βγαλμένο μέσα από την μουσική κουλτούρα της Καλιφόρνια, τη στιγμή που στις αρχές της δεκαετίας του '80 σηματοδοτείται από ένα τεράστιο cross-over, όπου όλοι παίζουν όλα, όλοι ακούν τα πάντα, και οι πιο απίθανοι συνδυασμοί σε στυλ μπορούν να συμβούν. Αναπόφευκτα οι RHCP ως γνήσιο τέκνο αυτής της σκηνής, από την πρώτη στιγμή θα φτιάξουν ένα πολύ ιδιαίτερο στυλ όπου το funk, το metal, η punk, η soul, το κλασικό rock, η Latin, η reggae εναλλάσσονται μέσα στα κομμάτια τους. Εκτός λοιπόν από το προφανές μουσικό ταλέντο που διαθέτουν σε αφθονία και που καταφέρνει τόσα χρόνια να το κάνει αυτό, είναι λογικό να έχουν προσεγγιστεί από ένα εντελώς ετερόκλητο κοινό. Ο κάθε ένας από τους οπαδούς τους, φαίνεται ότι έχει διαφορετικό λόγο για να τους ακούει και να τους παρακολουθεί και διαφορετικές απαιτήσεις.

Αυτό εκφράστηκε ανάγλυφα και στην ανθρωπογεωγραφία του πλήθους που ανηφόρισε στο ΟΑΚΑ να τους δει. Ήταν πραγματικά όλες οι φυλές της μουσικής και του life style από τις πιο trendy μέχρι τις πλέον underground. Εύλογα οι αντιδράσεις του κόσμου είναι πολύ διαφορετικές και αντικρουόμενες. Αυτό δεν είναι αναγκαστικά κακό, αλλά σίγουρα δημιουργεί ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο θα ακουστούν τα πιο περίεργα πράγματα. Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή.

Ο γράφων αυτές τις γραμμές δεν δηλώνει φανατικός οπαδός των RHCP. Παρόλο που τους πρωτο-άκουσα την εποχή του μακρινού Freaky Styley δεν μπορώ να πω ότι ήμουν τακτικός ακροατής τους. Φυσικά όταν έκαναν τις μεγάλες επιτυχίες τους με κομμάτια ύμνους - που αντικειμενικά κατατάσσονται στα διαχρονικά κλασικά κομμάτια της ροκ - τους παρακολουθούσα, αν και με έναν σκεπτικισμό διότι πίσω από αυτά κρύβονταν και μερικές μέτριες ή και αδιάφορες στιγμές στο υπόλοιπο του κάθε δίσκου τους.

Φυσικά θεωρώ το δίδυμο Flea και Chad Smith ως ένα από τα καλύτερα rhythm section της ροκ και σίγουρα το κορυφαίο εν ενεργεία. O Frusciante ήταν ένας πολύ καλός κιθαρίστας με ιδιαίτερο στυλ, όπως σε άλλη τελείως διαφορετική βάση και ο Klinghoffer που τον διαδέχτηκε, ενώ οπωσδήποτε ο Kiedis είναι ένας front man με ξεχωριστή προσωπικότητα.

Αλλά ήταν μόλις από το By the Way τo 2002 και μετά που πραγματικά απόλαυσα τους δίσκους τους εξ ολοκλήρου. Θεωρώ ότι ουκ έρχεται μόνο του το γήρας τελικά: ενίοτε συνοδεύεται και από ωριμότητα και περφεξιονισμό. Οι τελευταίες τρεις δουλειές τους δεν έχουν ούτε μια αδιάφορη στιγμή και σαν μέσο όρο τις βάζω πιο πάνω από τις παλαιότερες.

Και πέρα από το Stadium Arcadium, εκ των κορυφαίων δίσκων της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, το περσινό I’m with you κυριολεκτικά το έχω λιώσει, και συνεπώς δεν φοβούμουν - αντίθετα ευχόμουν -  να παίξουν από αυτόν τον τελευταίο δίσκο ένα σημαντικό μέρος του σετ, ως είθισται σε παγκόσμιες περιοδείες συγκροτημάτων εν ενεργεία και όχι λίγο πριν την συνταξιοδότηση.

Διότι οι RHCP αντιμετώπισαν με αυτή την λογική την συναυλία της Αθήνας: «έχουμε ένα νέο δίσκο και πάμε να παίξουμε μια παγκόσμια περιοδεία προωθώντας τον»

Αντίθετα ένα μεγάλο κομμάτι των θεατών, το μεγαλύτερο σαφώς, είχε μια αντίληψη «σας περιμέναμε 25 χρόνια, ε διάολε, πρέπει να παίξετε ένα best-of από αυτά που μας χρωστάτε και διψάμε να ακούσουμε».

Άρα ξεκινάμε και με αντικρουόμενες προσδοκίες μεταξύ κοινού και μπάντας...

Παρ' όλα αυτα, καθώς η μπάντα τουράρει εδώ και ένα χρόνο περίπου έχοντας δώσει ήδη κοντά στις εκατό συναυλίες, είχε επιλέξει να έχει ένα διαθέσιμο σετ από καμιά 40αριά κομμάτια τα οποία από λάιβ σε λάιβ εναλλάσσονταν. Πού θα κάθονταν η μπίλια στην Αθήνα και ποιος συνδυασμός θα επιλεγόταν;

Εκ των υστέρων πολλοί λένε ότι ήθελαν να ακούσουν αυτό ή το άλλο κομμάτι, ωστόσο θεωρώ ότι η κριτική στην μπάντα είναι άδικη. Ό,τι και να επέλεγαν, μετά από τόσα χρόνια δισκογραφίας, μπροστά από ένα τόσο ετερόκλητο κοινό και με την εύλογη επιλογή να έχουν 4-5 κομμάτια από τον νέο δίσκο, θα δημιουργούσαν γκρίνια με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Έπαιξαν περίπου δύο ώρες παρά δέκα λεπτά μαζί με το encore και επέλεξαν 19 κομμάτια, ένα τζαμάρισμα και κάπου 5-6 γέφυρες ανάμεσα τους, όπου έδωσαν ένα πραγματικό ρεσιτάλ funk-rock αυτοσχεδιασμού. Αυτή η συνήθεια τους κάνει το σετ τους ακόμη πιο απρόβλεπτο και ενδιαφέρον.

Μουσικά μιλώντας, ήταν σεμινάριο το rhythm section. Ευχαριστήθηκα τα θέματα γέφυρες-τζαμαρίσματα που έριχναν ανάμεσα στα κομμάτια σαν εισαγωγές ή φινάλε, ήταν το κάτι άλλο τεχνικά, παρόλο που κατανοώ ότι ξένισαν τον κόσμο που τους ακούει "by the book" τόσα χρόνια μόνο μέσα από τους δίσκους και τον ξένισε ακόμη και η διαφορετική χροιά της κιθάρας. Σχετικά με αυτό, αν και η μεγάλη δύναμη των RHCP όπως είπαμε είναι το rhythm section, να δώσουμε τα εύσημα στο νέο κιθαρίστα τους που μετά το ατύχημα του στο λάιβ του Ώκλαντ, έχοντας σπάσει το πόδι του, ακολουθεί την τουρνέ με τις πατερίτσες, καθόταν στην καρέκλα και πάλι έδωσε ρέστα! Σε μερικά τραγούδια μάλιστα, σηκώθηκε και έπαιξε κουτσαίνοντας! Το ότι η κιθάρα ήταν χαμηλά είναι επιλογή της μπάντας και όχι πρόβλημα ήχου. Πολλοί λένε ότι αυτό γίνεται επειδή δεν εμπιστεύονται τον Kinghoffer όπως τον Frusciante, αλλά νομίζω ότι δεν είναι έτσι. Απλά οι RHCP έχουν αυτές τις ρυθμίσεις και στον τελευταίο στούντιο δίσκο τους, κάτι που σηματοδοτεί μια στροφή στην κατεύθυνση του ήχου τους. Θα μπορούσε κάποιος να εικάσει ότι πίσω από την φυγή του Frusciante μπορεί ευθύς εξαρχής να κρύβεται και διχογνωμία ως προς αυτή την νέα κατεύθυνση που τονίζει τα ρυθμικά όργανα έναντι της κιθάρας. Ίσως...

Και πάμε τώρα στα πιο αμφιλεγόμενα σημεία αυτού του λάιβ.

Μάθημα 1ο που διδάσκεται σε όλες τις σχολές ηχοληψίας από την βορειοδυτική Γροιλανδία μέχρι την νοτιοανατολική Παταγονία: δεν στήνεις ποτέ λάιβ σε τόσο μεγάλο στάδιο με διπλή κερκίδα με τη σκηνή να απέχει από αυτήν τόσο μεγάλη απόσταση. Θα κάνεις αναπόφευκτα αντίλαλο και θα κουράσει η διαφορά ήχου και εικόνας τους πιο μακρινούς θεατές. Η απάντηση δεν είναι απλά να βάλεις δεύτερη σειρά ηχείων στην μέση του σταδίου (υπάρχει κίνδυνος αν βάλεις πολλά παραπάνω να μπουκώσεις τον ήχο), αλλά να σμικρύνεις την απόσταση από τη σκηνή θυσιάζοντας όχι μόνο το πέταλο αλλά το μισό γήπεδο. Εκτός αν πιέζει ο ντόπιος διοργανωτής για να ανοίξει περισσότερες θύρες με σκοπό να κόψει περισσότερα εισητήρια. Είναι ο καπιταλισμός ηλίθιε...

Είδαμε την κορυφαία μπάντα του κόσμου με τον κορυφαίο sound engineer τον Dave Rat (βλ. εδώ) να προσπαθεί να φέρει τον ήχο σε κάποιο υποφερτό και πάντως όχι καλό επίπεδο, κάτι που συνέβη μετά από 4-5 κομμάτια ακριβώς εξαιτίας της ποιότητας των μηχανημάτων και των ικανοτήτων του...

«Και καλά ρε μεγάλε», θα πει κάποιος, «οι U2 πώς το πέτυχαν και έβγαλαν καλό ήχο στο ΟΑΚΑ πρόπερσι;»

Διότι αγαπητέ, για τους U2 στο ΟΑΚΑ επιλέχτηκε να στηθεί το stage στη μέση ακριβώς του σταδίου με περιστρεφόμενη πλατφόρμα 360 μοιρών έτσι ώστε και τα ηχεία μοιράστηκαν σωστά στη μισή απόσταση για όλες τις θύρες και έτσι υπήρξε η δυνατότητα όλες να είναι ανοιχτές. Αλλά αυτό είναι κοστοβόρο και το περιθώριο να αποσβέσει η διοργάνωση το κόστος είναι μικρότερο εκτός αν κάνει sold-out.

«Και κοτζάμ arena rock στην Αμερική πώς λειτουργεί ρε εξυπνάκια;» - ξανακούω τον ενοχλητικό τύπο.

Διότι λεβέντη μου, στην Αμερική επιλέγονται γήπεδα baseball που έχουν μικρότερο μήκος και άλλο σχήμα, αμφιθεατρικό που βοηθά την διάχυση του ήχου.

Και συνολικά είδαμε ένα κακό μάνατζμεντ που με αυτή την τακτική και τα τόσο ακριβά εισιτήρια, και τον ήχο εμπόδισε και το στάδιο έμεινε μισο-άδειο και ψυχρό. Ακόμη και όταν οι θύρες άνοιξαν δεν κατάφεραν να κάνουν πληρότητα πάνω από 70% ακόμη και στην μπροστινή αρένα. Ο μέσος όρος εξυπηρέτησης στο μπαρ ξεπέρασε την μία ώρα διότι δεν υπήρχε επάρκεια προσωπικού και σταντς. Για το WC μην το συζητάτε καλύτερα. Το απαράδεκτο στρίμωγμα στο τέλος θα μπορούσε να αποβεί ακόμη και μοιραίο για τον κόσμο.

«Και γιατί έγινε αυτό;», με ρωτά ξανά ο αδαής.

«Μα, είναι ο καπιταλισμός ηλίθιε», όπως θα έλεγε και ο Μπογιόπουλος (σσ. !), του απαντώ εγώ... Κακή οργάνωση ως αποτέλεσμα περικοπών!

Τέλος, οι μπάντες support που επιλέχτηκαν ήταν κατά την γνώμη μου τελείως παράταιρες. Καμιά σχέση με το ύφος της μουσικής των RHCP και νομίζω ότι για αυτές τελικά δεν ξέρω αν λειτουργεί προς το συμφέρον τους να ανοίγουν σε τέτοια λάιβ μόνο και μόνο για να μπει στο βιογραφικό τους. Δεν πρόκειται για κάποιο πολύμορφο φεστιβάλ όπου θα ακουστούν διάφορα πράγματα και ο θεατής είναι προετοιμασμένος για αυτό. Μιλάμε για συναυλία ενός μεγάλου ονόματος, όπου οι χιλιάδες οπαδοί τους έρχονται με ανυπομονησία να δουν αυτό. Αν θες να επιβιώσεις ως support πρέπει τουλάχιστον να έχεις το ίδιο ύφος. Αλλιώς κινδυνεύεις από το να προκαλέσεις ακατάσχετα χασμουρητά και δεκάδες νευρικές κινήσεις του κόσμου που κοιτάει το ρολόι - όπως είδα δυστυχώς για τις μπάντες αυτές να συμβαίνει - μέχρι και αποδοκιμασίες από τους πιο... «μερακλήδες». Ευτυχώς αυτό δεν συνέβη ούτε στο σετ της indie rock μπάντας της - κατά τα άλλα συμπαθητικής - τραγουδίστριας και ηθοποιού Σάννυ Χατζηαργύρη, τους Sunny side of the Razor (βλ. σχετ. link), που βγήκε στις 7 με ντιπ-ντάλα ήλιο, ούτε στους As Able As Kane (AAAK, βλ. σχετ. link) από την γηραιά Αλβιώνα, που ακολούθησαν με ηλεκτρονικό ήχο.

Το set list των RHCP ήταν το ακόλουθο:

• Monarchy of Roses
• Dani California
• Can't Stop
• Scar Tissue
• Look Around
• Strip My Mind
• Parallel Universe
• I Could Have Lied
• The Adventures of Rain Dance Maggie
• I Like Dirt
• Under the Bridge
• Higher Ground
• Californication
• Goodbye Hooray
• By the Way

Και για encore επέλεξαν να ξεκινήσουν με ένα τζαμάρισμα στα κρουστά με τον session κρουστό Mauro και τον Chad Smith στα ντραμς για να ακολουθήσουν τα "Suck my kiss", "Ethiopia", "Give It Away".

Για να βαθμολογήσω την συναυλία επιλέγω να δώσω 4 με άριστα το 5 στην μπάντα και μόλις 1 με άριστα το 5 στην διοργάνωση. Όπως κάποιος φίλος εύστοχα σχολίασε «Μας έφυγε η κάψα να τους δούμε, ελπίζω στην επόμενη να τους απολαύσουμε κιόλας…» -- Γιώργος Χλωρός

(σσ. Ο αρχισυντάκτης εδώ κάνει το μέσο όρο για να βάλει αστεράκια...)

( + )/2 =

ΥΓ. Και μερικά βίντεο θεατών: