Ο ναζισμός μέσα από τα μάτια των άλλων
[Παναγιώτης Φουρκιώτης - 10/05/12]
Ο Σκωτσέζος συγγραφέας Philip Kerr έγινε γνωστός στους φίλους του αστυνομικού μυθιστορήματος χάρη στον ήρωά του αστυνόμο Bernard Gunther, ο οποίος προσπαθεί να εξιχνιάσει σκοτεινές υποθέσεις στη Γερμανία του μεσοπολέμου. Στα πρώτα τρία βιβλία της σειράς που είναι γνωστά ως η Τριλογία του Βερολίνου, καθότι διαδραματίζονται στην πόλη, ακολουθούμε τον ήρωα του Kerr σε τρεις διαφορετικές χρονικές περιόδους (1936, 1938 αλλά και το 1947), ενώ τα πτώματα μαζεύονται, ο Bernie τρώει πολύ (μα πολύ) ξύλο και οι ναζί ανεβαίνουν στην εξουσία αργά αλλά σταθερά. Η σαπίλα του ναζιστικού καθεστώτος, η διαφθορά και η ατιμωρησία των υπευθύνων μας θυμίζουν πρόσωπα και καταστάσεις της ελληνικής πολιτικής ζωής, ενώ η πτώση του ναζισμού βρίσκει το Βερολίνο και την Γερμανία σε ερείπια και τους πολίτες της να προσπαθούν να επιβιώσουν, καθώς οι ναζί έχουν δια μαγείας εξαφανιστεί όπως όταν ανάβεις το φως βραδιάτικα και οι κατσαρίδες τρέχουν να χωθούν στις τρύπες τους. Η πένα του Kerr είναι κυνική όπως και η προσωπικότητα του τσαντλερικού Bernard Gunther ο οποίος δεν έχει τις ψευδαισθήσεις των νοικοκυραίων, ότι δηλαδή είναι καλύτερος από τους υπόλοιπους συμπολίτες του ή έστω από κάποιους, απλώς ξέρει ότι δεν είναι χειρότερος.
Γιατί «ο Bernie μισεί όλους το ίδιο: τους Ρώσους, τους Γάλλους, τους Άγγλους, τους Αμερικάνους και πάνω απ΄ όλα τους Γερμανούς γιατί τους έχει δει όλους εν δράσει και ξέρει τη μαυρίλα της ψυχής τους».
Ένα από τα καλύτερα βιβλία για τις τελευταίες μέρες του ναζισμού είναι και Η Πτώση του δημοσιογράφου και ιστορικού Joachim Fest, όχι τόσο για την πληθώρα στοιχείων που παραθέτει όσο για την πένα του συγγραφέα που ζωντανεύει εκείνη την καταραμένη εποχή. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου περιγράφεται ανάγλυφο το τέρας του ναζισμού να καταρρέει μέσα σε ποτάμια αίματος, ενώ οι δειλοί εκπρόσωποί του αυτοκτονούν για να αποφύγουν να λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους.
Η ραχοκοκκαλιά του βιβλίου, μαζί με τα απομνημονεύματα της γραμματέος του Χίτλερ Traudl Junge, αποτέλεσαν και το σενάριο της ταινίας Η Πτώση, της καλύτερης δραματοποιημένης ταινίας για το ίδιο θέμα με έναν συγκλονιστικό Bruno Ganz στο ρόλο του Χίτλερ.
Όσο για τη μουσική παραδείγματα υπάρχουν πολλά, όμως εμείς προτιμούμε τα:
Dead Kennedys - "Nazi Punks Fuck Off"
Stiff Little Fingers "Wasted Life"
Διαβάστε:
1) Οι Βιολέτες του Μάρτη (March Violets, 1989) σε μετάφραση Αντώνη Καλοκύρη (Εκδόσεις Κέδρος, σειρά «Μαύρο Βελούδο»).
2) Ο Χλομός Εγκληματίας (The Pale Criminal, 1990) σε μετάφραση Ντενίζ Ρώντα (Εκδόσεις Κέδρος, σειρά «Μαύρο Βελούδο»).
3) Γερμανικό Ρέκβιεμ (A German Requiem, 1991) σε μετάφραση Ντενίζ Ρώντα (Εκδόσεις Κέδρος, σειρά «Μαύρο Βελούδο»).
4) Η Πτώση: Ο Χίτλερ και το Τέλος του Γ΄Ράιχ (Inside Hitler's Bunker: The Last Days of the Third Reich, 2002) του Joachim Fest σε μετάφραση της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου.
Δείτε:
Η Πτώση (Der Untergang), 2004
Επισκεφθείτε:
...και ένα ποίημα...
A German Requiem
“It is not what they built. It is what they knocked down.
It is not the houses. It is the spaces in between the houses.
It is not the streets that exist. It is the streets that no longer exist.
It is not your memories which haunt you.
It is not what you have written down.
It is what you have forgotten, what you must forget.
What you must go on forgetting all your life.
And with any luck oblivion should discover a ritual.
You will find out that you are not alone in the enterprise.
Yesterday the very furniture seemed to reproach you.
Today you take your place in the Widow's Shuttle...”
James Fenton
